بررسی عملكرد تیم ملی در جام ملت ها از دید روانشناسی
نیاز مبرم تیم ملی به مشاور مدیریت رفتار
به گزارش بازار پرواز، یک متخصص روانشناسی ورزشی اعتقاد دارد که مدیریت نشدن رفتارها، سطح انگیختگی و اضطراب کادر فنی و بازیکنان تیم ملی فوتبال در جام ملت های آسیا سبب شد که ایران نتواند عملکردی باثبات در همه بازی هایش در این رقابت ها داشته باشد.
به گزارش بازار پرواز به نقل از ایسنا، تصور تقابل با ژاپن در فینال جام ملت های آسیا سبب شد که بعد از پیروزی تیم ملی مقابل سامورایی ها در مرحله یک چهارم نهایی این رقابت ها با نمایشی کم نقص، اغلب اهالی فوتبال به پایان طلسم ۴۹ ساله نرسیدن به بام آسیا امیدوار شوند اما تمام این رویابافی ها در مرحله نیمه نهایی و با شکست ۳ بر ۲ مقابل قطر از بین رفت.
در روزهای اخیر اظهارات مختلفی از جانب کارشناسان و اعضای کادر فنی تیم ملی در رابطه با عملکرد فنی ایران در جام ملت های آسیا صورت گرفت اما یک جنبه از عملکرد تیم ملی نادیده گرفت شد که جنبه روانشناسی است. در همین رابطه ایسنا به سراغ محمد کاظم واعظ موسوی، متخصص روانشناسی ورزشی و رئیس مرکز روانشناسی ورزشی کمیته ملی المپیک رفت تا عملکرد تیم ملی را از این جنبه مورد بررسی قرار دهد.
در ادامه این گفتگو را می خوانید:
ورزشکاران وقتی از کشور جهت شرکت در تورنمنت خارج می شوند، بسیار نسبت به آن چیزی که در اطرافشان رخ می دهد مثلاً به صحبت های گفته شده در نشست های خبری، حساس می شوند. فدراسیون می تواند یک مشاور مدیریت رفتار داشته باشد که کادر مربی گری بداند بهتر است در یک مصاحبه به چه چیزی اشاره کند و به چه چیزی نکند.
* تیم ملی ایران با وجود نمایش های خوبی که در جام ملت های آسیا داشت اما نتوانست عملکردی باثبات داشته باشد و مقابل تیم هایی که به نسبت ضعیف تر تصور می شدند، به مشکل برخورد. در همان کوران مسابقات به نداشتن تمرکز اعضای تیم ملی اشاره شد اما می خواهیم نظر شما، بعنوان یک متخصص در امر روانشناسی را جویا شویم. آیا چنین موردی به چشم شما آمد؟ اگر این مشکل وجود داشت، چه کسی باید آنرا حل می کرد؟
اینکه حدود ۴۹ سال است که ما نتوانسته ایم در جام ملت های آسیا سرافراز باشیم، احیانا بی جهت نیست. این یعنی حداقل یکی از مسیرهای موفقیت را طی نکرده ایم. هر چند در بسیاری از جنبه ها پیشرفت داشتیم. فراز و فرود عملکرد تیم ملی و مشاهده رفتار کادر و بازیکنان هنگام بازی به یک حقیقت کاملا آشکار گواهی می دهد. این که به صورت کلی هیجانات کنترل نمی گردد. وقتی ما یک بازی را با انرژی کامل بازی می نماییم و یک بازی از هم گسیخته هستیم، نشان داده است که نتوانسته ایم هیجانات را کنترل نماییم. وقتی می گوییم روانشناسی برای موفقیت ورزشکاران ما لازم است، فورا به سراغ بیماری روانی و گیر و گرفتاری نرویم و به مردم انگ نزنیم. روانشناسی شیوه مدیریت ۹۰ دقیقه بازی است. وقتی یک فوتبالیست از رختکن به داخل زمین می رود تا بازی کند، روانش را در رختکن جا نمی گذارد بلکه با خودش به داخل زمین می برد. آن روان تحت تأثیر عوامل گوناگونی همچون رفتار کادر روی نیمکت و کنار زمین، رفتار تماشاگران، توقعات رسانه ها و سایر مطالبات ملی و میهنی و خیلی چیزهای دیگر است. حتی توقعات شخصی و انتظارات فردی و مسائل مادی اثرگذار است.
چطور باید این مورد را کنترل کرد؟ ما مشاور مالی داریم، مشاور تدارکات داریم و اگر یک مشاور هم در بحث روانشناسی باشد، اشکالی ندارد. ورزشکاران وقتی از کشور جهت شرکت در تورنمنت خارج می شوند، با عنایت به تجربه ام می گویم که بسیار نسبت به آن چیزی که در اطرافشان رخ می دهد، حساس می شوند. مثلاً به صحبت هایی که در نشست های خبری گفته می شود، به اطوار مصاحبه شونده ها و لحن گفتار افراد حاضر در نشست خبری حساس هستند. این که آیا در رابطه با یک آینده درخشان صحبت می شود یا در رابطه با دشواری تمرینات صحبت می شود یا در رابطه با گذشته دردناک صحبت می شود؟ ما نیاز داریم که فدراسیون فوتبال و باقی فدراسیون ها در کنار تمام اقداماتی که برای سرافرازی تیم های ملی انجام می دهند، یک مشاور مدیریت رفتار هم داشته باشند که کادر مربی گری بداند بهتر است در یک مصاحبه به چه چیزی اشاره کند و به چه چیزی نکند. آیا باید به پیروزی در بازی امید داده شود یا باید صرفاً به در پیش داشتن یک بازی خوب امید داده شود یا این که اصلا چیزی نگوییم و راجع به آمادگی بازیکنانمان صحبت نماییم. این یک جنبه است.
جنبه دیگر اینست که ما باید بدانیم رفتار ما کنار زمین در صورتیکه سنجیده نباشد، امکان دارد روی ورزشکارانمان تأثیر بگذارد. هنگامی که پشت سر هم خطا می نماییم یا پاس هایمان و شوت های بی دقت می شود، نشان داده است که آن حدی از کنترل که متکی بر سطح مناسبی از انگیختگی و سطح هیجان است، در ما وجود ندارد. من بعنوان رئیس مرکز روانشناسی کمیته ملی المپیک پیشنهاد می کنم که فدراسیون فوتبال در کنار سایر اقداماتش به این مورد هم فکر کند که چگونه می شود رفتار ورزشکاران را در تورنمنت های حساس مدیریت کرد؟ وقتی مدیریت رفتار به درستی صورت گیرد، ورزشکاران ما می توانند مهارت هایی را که بلد هستند به خوبی نشان دهند.
گمان می کنم بخشی از عملکرد بد بدون تمرکز ما مقابل قطر به علت ناتوانی تیم در کنترل سطح انگیختگی به خاطر حساسیتی بوده که در این بازی وجود داشته است. ازاین رو من خیلی به اشباع شدن آنها به خاطر پیروزی مقابل ژاپن اعتقادی ندارم.* به تأثیر اظهارات مربیان در نشست های خبری اشاره کردید. اغلب مربیان در نشست های خبری جام ملت های آسیا به ضرورت همدلی و حمایت هواداران تاکید می کردند و صحبتی راجع به حواشی فعلی و گذشته خودشان و تیم هایشان نمی کردند. با این وجود در نشست های خبری امیر قلعه نویی بارها صورت گرفت که صحبت از اتفاقاتی که در جام ملت های ۲۰۰۷ برایش افتاده، شد. آیا وقتی یک بازیکن چنین رفتاری از مربی اش می بیند، تمرکزش از بین نمی رود؟ این سوال را از این جهت مطرح می نماییم که بازیکن در چنین مواردی شاهد بیان شدن انگیزه های شخصی مربی اش است نه انگیزه و اهداف تیمی.
ای کاش من مصاحبه های آقای قلعه نویی را کامل گوش کرده بودم تا بتوانم به درستی راجع به آن نظر بدهم. حتما سرمربی تیم ملی دلایلی برای عنوان کردن چنین مواردی در نشست های خبری داشته ولی ما باید به اثرات صحبت هایمان فکر نماییم. به نظر می آید باید در مصاحبه های پیش از بازی، تاکید ما روی جهت دهی انرژی ورزشکاران برای آن بازی باشد و هیچ چیزی غیر از آن نگوییم. ضرورتی ندارد که ما تحلیلی از رویدادهای گذشته بکنیم چون اگر قرار باشد چنین رویه ای داشته باشیم، در تورنمنت های بعدی هم باید راجع به تورنمنتی که هم اکنون در آن حضور داریم، صحبت نماییم. ما باید انرژی ورزشکارانمان را به سمت یک بازی منسجم تر هدایت نماییم. این که چه چیزهایی باید در این خصوص گفته شود بستگی به آمادگی تیم ها دارد که تیم مشاور سرمربی محترم باید این کار را بکند.
* بازی با ژاپن هم برای کادر فنی تیم ملی و هم برای ملی پوشان انگیزهای زیادی به همراه داشت چون که کادر فنی برای تثبیت حضورش در تیم ملی احتیاج به برد مقابل ژاپن داشت و برای بازیکنان هم زخم باخت به این تیم در جام ملت های ۲۰۱۹ هنوز تازگی داشت. این انگیزه بالا سبب شد که ایران در بازی با ژاپن با تمام تمرکز وارد میدان شود و نمایشی کم نظیر در سالهای اخیر از خود نشان دهد. با این وجود بعد از شکست مقابل قطر این فرضیه به وجود آمد که اعضای تیم ملی بعد از پیروزی برابر ژاپن اشباع شده اند و بنابراین در بازی با قطر تمرکز کافی نداشتند و نتوانستند موقعیت هایشان را گل کنند و اشتباهات دفاعی سبب شد که در نهایت به میزبان ببازیم و به فینال نرسیم. به نظر شما این فرضیه درست است؟
فدراسیون فوتبال از همین امروز می تواند یک گروه مشاوره برای مدیریت رفتار مربیان و ورزشکاران ایجاد نماید. بعضی از باشگاه های داخلی خودمان هم چنین مشاورانی دارند. گوش کنید و اگر میل نداشتید، استفاده نکنید اما این یک اولویت است. این را باید از بازیکنان بپرسید ولی وقتی من و شما می دانیم که خطرناک ترین تیم در یک تورنمنت، میزبان است و آن هم میزبانی که سرمایه گذاری زیادی کرده، حتما ورزشکاران ما هم این مورد را می دانستند. گمان می کنم بخشی از ناتوانی تیم در کنترل سطح انگیختگی به خاطر حساسیتی بوده که در بازی با قطر وجود داشته است. ازاین رو من خیلی به اشباع فکر نمی کنم ولی تاکید می کنم که باید سطح انگیختگی و اضطراب را از ابتدا بیاموزیم. بسیاری از ورزشکاران ما به خوبی می دانند که چگونه می توانند خودشان را مدیریت کنند ولی وقتی در جمع قرار می گیرند تحت تأثیر هیجانات دیگران هستند. این را باید بیاموزند. کار سختی هم نیست چون که قهرمانان ما افرادی باهوش، فرهیخته و تحصیل کرده هستند و می توانند به سرعت یاد بگیرند.
* با عنایت به در پیش بودن انتخابی جام جهانی ۲۰۲۶، جام جهانی ۲۰۲۶ و همینطور جام ملت های ۲۰۲۷، راهکار پیشنهادی شما برای رسیدگی به این جنبه از یک تیم فوتبال چیست؟ فدراسیون فوتبال چه کار می تواند بکند؟
فدراسیون ما همه گونه مشاور دارد ولی مشاور مدیریت رفتارش کیست؟ این کار شاید با یک نفر هم درست نشود. فدراسیون فوتبال از همین امروز می تواند یک گروه مشاوره برای مدیریت رفتار مربیان و ورزشکاران ایجاد نماید. وقتی باشگاه های بزرگ مشاور دارند چرا ما نداشته باشیم؟ من این صحبت ها را در شرایطی عنوان می کنم که بعضی از باشگاه های داخلی خودمان هم چنین مشاورانی دارند. عجیب است که فدراسیون فوتبال تاکنون چنین اولویتی نداشته است. این یک اولویت است. ضرورتی نیست که از نتیجه های این مشاوره استفاده نماید ولی نمی توان حرف حساب را گوش نکرد. گوش کنید و اگر میل نداشتید، استفاده نکنید. در نتیجه ضروری است در کنار تمام کمیته هایی که در فدراسیون فوتبال هست، یک کمیته مهارت های ذهنی و مدیریت رفتار هم در فدراسیون ایجاد شود.
* پس این نیاز را شما می بینید؟
حتما همچنین است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب