درمان سرطان واکسینه و ژنتیکی می شود کشف سرنخ های بیماری در دی ان ای
به گزارش بازار پرواز، هوش مصنوعی، مهندسی ژنتیک و واکسن های شخصی سازی شده تنها چند نمونه از درمان های نوینی هستند که اینروزها برای مواجهه با سرطان ابداع شده اند.
به گزارش بازار پرواز به نقل از مهر، سالهای سال است که سرطان درد بی درمان بشمار می رود اما در قرن بیست ویکم با پیشرفت تکنولوژی های جدید، چند روش برای مواجهه با آن ابداع شد و این روند حالا درحال تکامل است.
محققان حوزه های مختلف در سالهای اخیر دانش خویش را به کار گرفته اند تا تومورهای سرطانی را مهار کنند. حالا درمان سرطان فقط به جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی محدود نمی گردد. توسعه واکسن های شخصی سازی شده، استفاده از هوش مصنوعی برای تشخیص و ردیابی زودهنگام سرطان و همینطور توسعه داروهای جدید، ابزارهای مهندسی ژنتیک، بررسی دی ان ای انسان و غیره برای مواجهه با انواع مختلف سرطان به کار گرفته می شوند. هرچند بعضی از این نوآوری ها در مراحل اولیه هستند اما نویدبخش توسعه درمانی جدید برای سرطان ها هستند.
واکسن مخصوص برای هر بیمار دچار سرطان
یکی از دستاوردهای جدید در زمینه سرطان ساخت واکسن های شخصی سازی شده برای بیماران دچار آن است. بزودی هزاران نفر از افراد دچار سرطان در انگلیسی می توانند در آزمایش واکسن های جدید سرطان شرکت نمایند.
این نوع درمان طوری طراحی شده تا سیستم ایمنی بدن را برای هدف گرفتن سلول های سرطانی و کاهش ریسک بازگشت بیماری آماده کند. همینطور کارشناسان امیدوارند واکسن های مذکور عوارض جانبی کمتری نسبت به شیمی درمانی معمول داشته باشند. تابحال ۳۰ بیمارستان به پروژه «راه اندازی واکسن سرطان»( Cancer Vaccine Launch Pad) پیوسته اند. در این پروژه از همان فناوری ام آر ان ای که در واکسن های کووید استفاده شد بهره گرفته می شود و به بیماران تزریق می شود. بیشتر از ۲۰۰ بیمار از انگلیس، آلمان، بلژیک، اسپانیا و سوئد تا ۱۵ دوز از واکسن های شخصی سازی دریافت می کنند. پیشبینی می شود این پژوهش تا ۲۰۲۷ میلادی تکمیل شود.
آزمایشی برای شناسایی ۱۸ سرطان در مراحل اولیه
از سوی دیگر محققان آمریکایی تستی ابداع نموده اند که می تواند ۱۸ سرطان را در مراحل اولیه شناسایی کند تست شرکت Novelna به جای روش های تهاجمی و پر هزینه، پروتئین های خون بیمار را تحلیل می کند. در آزمایشی که روی ۴۴۰ فرد دچار سرطان انجام شد، این تست سرطان را در مرحله اولیه در مردان با دقت ۹۳ درصد و در زنان با دقت ۸۴ درصد شناسایی کرد.
محققان اعتقاد دارند یافته های مذکور مسیر را برای ایجاد تست های ردیابی چند نوع سرطان که دقت بالایی دارند و ارزان هستند، فراهم می آورد. چنین تست هایی را میتوان برای مقیاس کلان اجرا کرد. هرچند حالا این تست در مراحل اولیه است چونکه نمونه مورد بررسی کوچک است و از طرفی اطلاعات در رابطه با شرایط مشابه وجود دارد. بنابراین تست را میتوان نقطه آغازی برای توسعه نسل جدیدی از تست های ردیابی سرطان در مراحل اولیه آن دانست.
آنکولوژی دقیق
به گفته سیژن وانگ مدیر ارشد شرکت «Genetron Health» آنکولوژی دقیق بهترین اسلحه برای شکست دادن سرطان است. این فرآیند شامل مطالعه ترکیبات ژنتیک و مشخصات مولکولی تومورهای سرطان در هر بیمار است. آنکولوژی دقیق تغییرات در سلول هایی که امکان دارد سرطان را ایجاد کنند و گسترش دهند، شناسایی می کند.
پس از به کارگیری این شیوه میتوان درمان های شخصی سازی شده را توسعه داد. پروژه ۱۰۰ هزار ژنوم که به سرویس سلامت ملی انگلیس متعلق می باشد به صورت موفقیت آمیز داده های ژنومیک را با درمان های موثر یکپارچه کرده است. درمان های مبتنی بر آنکولوژی دقیق برخلاف درمان های عمومی مانند شیمی درمانی، هدفمند هستند و بافت ها و سلول های خاص را هدف می گیرند. این بدان معناست که به سلول های سالم کمتری صدمه می رسانند و در نتیجه عوارض کمتری دارند.
هوش مصنوعی برای مواجهه با سرطان
کشورهای عضو مجمع اقتصاد جهانی از تکنولوژی های جدید مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای تغییر مراقبت های سرطان بهره برده اند. بعنوان مثال پروفایل ریسک مبتنی بر هوش مصنوعی می تواند به بررسی سرطان های شایع مانند سرطان سینه و تشخیص زودهنگام آنها کمک نماید. فناوری هوش مصنوعی را میتوان برای تحلیل اشعه های ایکس جهت شناسایی سرطان در نقاطی از بدن که تصویربرداری از آنها دشوار می باشد، به کار برد.
از سوی دیگر سرطان هایی مانند سرطان ریه همچون مرگبارترین انوع این بیماری است. ردیابی این نوع سرطان در مراحل اولیه با اشعه ایکس و اسکن کار سختی است اما محققان دانشگاه ام آی تی یک مدل هوش مصنوعی ابداع نموده اند که می تواند احتمالا ایجاد سرطان ریه در فرد را از ۶ سال قبل و با کمک سی تی اسکنی با دوز پایین دارو تشخیص دهد. این سیستم هوش مصنوعی با استفاده از داده تصاویر پیچیده آموزش دیده می تواند ریسک کوتاه مدت و دراز مدت سرطان ریه را شناسایی کند.
کشف سرنخ های سرطان در دی ان ای
در بیمارستان های دانشگاه کمبریج در انگلیس دی ان ای تومورهای سرطانی ۱۲ هزار بیمار، سرنخ های جدیدی در رابطه با عوامل سرطان کشف کرده است. محققان با تحلیل داده های ژنومیک جهش های مختلف تومور در هر بیمار دچار سرطان را بررسی کردند.
به عنوان مثال قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا اشعه ماوربنفش یا حتی عملکرد نادرست داخل سلول ها امکان دارد عامل ایجاد سرطان باشد. این موارد در واقع مانند اثر انگشت در صحنه جنایت هستند و هر روز تعداد بیشتری از آنها کشف می شوند. دکتر آن دریا دگاسپری از دپارتمان آنکولوژی دانشگاه کمبریج می گوید: ما ۵۸ جهش ژنتیکی جدید کشف کردیم و دانش در رابطه با سرطان را وسیع تر کردیم.
بیوپسی های مایع و سنتتیک
بیوپسی ها روش اصلی پزشکان برای تشخیص سرطان است اما این فرآیند تهاجمی و شامل برداشتن بخشی از بافت بدن است که گاهی اوقات طی عمل جراحی صورت می گیرد.
بیوپسی های مایع روش راحتتر و کم تهاجمی تر هستند. در این شیوه نمونه خون برای وجود نشانه های سرطان آزمایش می شود.
بیوپسی های سنتتیک هم نوآوری جدیدی هستند که سلول های سرطانی را در مراحل اولیه بیماری وادار می کنند خویش را نشان دهند.
درمان سلول CAR-T
یکی از روش های درمان که سلول های ایمنی را مجبور به شکار سلول های سرطانی و از بین بردن آنها می کند در سال ۲۰۲۲ برای درمان بیماران دچار لوکیمیا موفقیت آمیز بود.
این روش که بعنوان درمان سلولCAR-T شناخته شده، شامل حذف و تغییر ژنتیکی نوعی سلول های ایمنی به نام سلول های T در بدن بیماران سرطانی است. در مرحله بعد به سلول های تغییریافته پروتئین هایی به نام گیرنده های آنتی ژن کایمریک (chimeric antigen receptors) تولید می کنند که قادر به شناسایی و نابودسازی سرطان است. محققان دانشگاه پنسیلوانیا در پژوهشی که در نشریه نیچر انتشار یافته، اعلام نمودند ۲ فرد با استفاده از این شیوه درمان شدند و بعد از ۱۲ سال سرطان آنها بازنگشته است.
البته سازمان غذا و داروی آمریکا بعد از مشاهده ۳۳ مورد از بیمارانی که این درمان را دریافت نمودند و باردیگر به سرطان مبتلا شدند، هم اینک مشغول بررسی است که آیا این فرآیند سرطان را بوجود می آورد یا خیر.
نقش ابزارهای جدید مهندسی ژنتیک
محققان استرالیایی اولین گروهی هستند که نسل جدید ابزارهای مهندسی ژنتیک را برای مدلسازی و بررسی بیماری های انسانی ابداع نموده اند. یک مدل پیش بالینی جدید نسخه ارتقا یافته از یک آنزیم ژنومی مهندسی شده به نام Cas۱۲a توسط این محققان توسعه یافته است. آنزیمCas برای بریدن بخش خاصی از دی ان ای یا آر ان ای طی آزمایش های کریسپر به کار می رود.
کریسپر هم یک روش اصلاح ژنتیک است که برای تحقیقات سرطان به کار می رود و هم اینک در مراحل اولیه به کارگیری بالینی در بیماران است. محققان همینطور توانستند روی موش های مدل کامل سازگار با Cas۱۲، ژن هایی را که منجر به رشد سریع لنفوم در مدل پیش بالینی می شوند را با استفاده از «مخزن CRISPR» شناسایی کنند.
این پژوهش جدید به درک بهتر از محدودیت های فناوری کریسپر منجر گردید و هدف نهائی آن فراهم ساختن گزینه ای برای درمان سرطان در بیماران بود. طی دهه گذشته، آنزیم Cas که بیش از تمام استفاده می شد، Cas۹ است که به اکتشافات مهمی در زمینه تحقیقات پزشکی منجر گردیده است. محققان Cas۱۲a را با تلفیقی از ابزارهای ژنتیکی دیگر به کار گرفتند که امکان دستکاری ژن مولتی پلکس شده را فراهم نمود.
ایمونوتراپی درمان سرطان را متحول می کند
همچنین محققان مشغول انجام تحقیقات بالینی روی درمان های شخصی سازی شده سرطان هستند که چشم اندازی واقعی از کار آمدی درمان ها برای پزشکان فراهم می آورد.
این همکاری که مابین ۵صندوق سرویس سلامت ملی، خیریه و شرکت علمی انجام شده تاثیرگذاری درمان های ایمونوتراپی را آزمایش و روش های نوینی برای ردیابی سرطان را بررسی می کند.
این یکی از چند پروژه تحقیقاتی جدید در انگلیس در ۲۰۲۴ میلادی است که وزارت علم، نوآوری و فناوری این کشور تحت یک بسته ۱۱۸ میلون پوندی تایید کرده تا ۵ هاب جدید در انگلیس برای توسعه فناوری های سلامتی همچون اسکنرهای ارزان تر، تشخیص سرطان با هوش مصنوعی و تست داروهای جدید با سرعت بیشتر از طریق دوزبندی میکرو است.
این طرح به ایجاد موج جدیدی از درمان های ایمونوتراپی سرطان منجر می شود که کارآمدتر هستند.
ایمونوتراپی یک شکل نوید بخش از درمان سرطان بشمار می رود چونکه سیستم ایمنی بدن بیمار را شبیه سازی می کند تا به جای جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی تومورها را از بین ببرد.
تاکنون انبوهی از درمان های ایمونوتراپی در سراسر دنیا بوجود آمده اما مطالعات انجام شده روی آن در مقیاس کوچک بوده اند بنابراین پزشکان به سختی متوجه می شوند چه درمانی برای بیماران خاص مناسب می باشد. نشانگرهای زیستی به صورت معمول یک چاره احتمالی هستند. محققان در این راستا می خواهند از این نشانگرها برای تعیین کار آمدی درآمد روی بیماران به کار می روند. به عقیده کارشناسان هیچ نشانگر زیستی به تنهایی پاسخ کاملی در اینباره عرضه نمی کند چونکه پیچیدگی های زیادی در کنش و واکنش بین سرطان و سیستم ایمنی وجود دارد.
به همین دلیل محققان اقدامات گوناگونی روی بیماران انجام می دهند که شامل نمونه برداری از تومور، خون و میکروبوم بیمار و همینطور ترکیب کردن آنها در تستی است که بالاترین قابلیت پیشبینی را داشته باشد.
منبع: بازار پرواز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب