چالش های اقتصاد گردشگری مذهبی در مشهد
به گزارش بازار پرواز پیش نشست هم اندیشی فعالان و اثرگذاران اقتصادی در صنعت گردشگری پنجمین اجلاس ملی میزبانی ایران اسلامی پنجشنبه شب با حضور مسئولان و كارشناسان مختلف این حوزه در مشهد برگزار گردید.
در این پیش نشست، مدیران و كارشناسان چالش های مختلف در حوزه صنعت گردشگری مذهبی در مشهد و اقدامات انجام گرفته در این حوزه را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
* مشهد، موسس ایران جدید در عرصه تمدن سازی است
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در این نشست اظهار داشت: مشهد از نظر تمدن سازی جایگاه ویژه ای در ایران دارد و برای این ادعا شواهد تاریخی گوناگون موجود است.
سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی گفت: مشهد موسس ایران جدید است و توسعه كشور در عصر جدید از مشهد آغاز میگردد و هویت جدید ایرانی شكل می گیرد.
وی بیان كرد: با وجود بارگاه مطهر حضرت امام رضا (ع) در مشهد، تلاقی بین تمدن ایرانی و تمدن شیعی شكل می گیرد، فردوسی بزرگ با احیای زبان و فرهنگ فارسی و قرائت مجدد فرهنگ دوده (ع) جانی دوباره به تمدن ایرانی می دهد.
نماینده مردم مشهد و كلات در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: مشهد مقدس 450 شخصیت بزرگ تمدن ساز دارد پس ماهیت این شهر، تمدن سازی است، پس از انقلاب اسلامی باز امام راحل فرمودند كه آستان قدس رضوی باید مركز ایران باشد به این معنا كه اگر مقرر است تمدن جدید اسلامی شكل گیرد باید كانون فكری آن مشهد باشد و آستان قدس رضوی الگوی آنرا عرضه نماید.
قاضی زاده هاشمی گفت: رویكرد توسعه در شهر مشهد باید در امتداد تمدن سازی باشد و این مهم در همه بخشهای شهر از نظر اجتماعی و فرهنگی تبلور یابد و هر فرد كه به مشهد پا می گذارد باید رویكرد تمدن سازی آنرا لمس كند.
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در دولتهای قبل، مصوبه ای با عنوان كریدور علم و فناوری در منطقه عنوان شد كه بر طبق آن باید استانداردهای حداكثری مبتنی بر شاخص ها و ارزشهایی كه خود تعیین كننده آن هستیم، تعریف شود به این معنا كه بر طبق آن استانداردها نحوه زندگی كردن تبیین شود، اقشار مختلف تربیت شوند، مشاغل تعریف و به افراد واگذار گردد.
وی بیان كرد: اگر مشابه این مصوبه برای مشهد شكل گیرد، بر طبق آن باید هر فردی در هر منصب و شرایطی كه در این شهر زندگی می كند، رنگ و بوی حضرت امام رضا (ع) داشته باشد تا فردی كه وارد مشهد میگردد با معرفت عملی این شهر تمدن ساز اسلامی مواجه گردد و همراه با این معرفت مشهد را ترك كند.
وی گفت: در شرایط كنونی مشهد مانند سایر شهرهای ایران به نظر می آید و جایگاه تمدنی آن در نظر گرفته نمی گردد.
قاضی زاده هاشمی اضافه كرد: این در شرایطی است كه تلاش های بسیار مبتنی بر تبیین جایگاه تمدن سازی مشهد انجام شد كه همچون آن تعیین مشهد بعنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام بود و در این راستا شاهد تحول فكری و تغییر رفتار در میان مدیران مشهد و استان خراسان رضوی بودیم اما این تغییرات عمیق نشد و به سایر نقاط كشور بخصوص حوزه سیاستگذاری در كلان كشور سرایت نكرد.
*بودجه زیارت
وی درباره بودجه زیارت باز اظهار داشت: نمایندگان مشهد در مجلس شورای اسلامی پیشران اختصاص بودجه زیارت به شهرهای زیارتی مثل مشهد بودند، در همین راستا نهادسازی هایی انجام شد و به دنبال آن معاونت زیارت در استانداری های شهرهای مشهد، قم و شیراز شكل گرفت.
قاضی زاده هاشمی گفت: این مساله پشتوانه قانونی باز دارد به نحوی كه سوژه زیارت در قانون برنامه پنجم و ششم توسعه دائمی شده و بر طبق آن دولت موظف است به كمك آستان های مقدس، شهرداری ها و بخش خصوصی، زیارت را به صورت یك سوژه جدی پیگیری كند.
وی اضافه كرد: در همین راستا بر طبق مواد 127 و 128 قانون اساسی، یك نهاد تشكیلاتی با اختیارات دولتی، شكل گرفته كه می تواند تصمیم گیرنده باشد، ردیف هایی باز در بودجه سالانه كشور بعنوان پشتیبانی از زیارت درنظر گرفته شده اما بسیار كم است.
این نماینده مجلس اشاره كرد: در دولت احمدی نژاد، مقرر شد هزار میلیارد تومان به سوژه زیارت در مشهد كمك گردد اما فقط 300 میلیارد تومان از این محل اختصاص یافت، پس از آن هم این ردیف كمتر و كمتر شد تا جایی كه به 15 تا 16 میلیارد تومان رسید.
قاضی زاده هاشمی اظهار داشت: با این وجود نباید برای توسعه گردشگری زیارت در مشهد به بودجه های دولتی اتكا كرد، باید مردم و بخش خصوصی وارد عمل شوند، در این حوزه آموزش های عمومی بسیار حائز اهمیت می باشد.
* افزایش زائران در مشهد و چشم انداز 40 میلیونی
مدیر كل هماهنگی امور رفاهی استانداری خراسان رضوی باز در این نشست اظهار داشت: صنعت گردشگری پس از خودرو و نفت، حرف اول را در دنیا می زند و بازار سرمایه، كار و اشتغال را به خود جذب كرده است.
مهدی فروزان گفت: بر طبق برآورد انجام شده، 250 میلیون نفر در دنیا در بخشهای مختلف صنعت گردشگری شامل گردشگری سلامت، ورزشی، طبیعی، تاریخی، مذهبی و سلامت مشغول فعالیت هستند.
وی بیان كرد: مشهد مركز گردشگری مذهبی است و نیت اصلی 99 درصد زائران داخلی و خارجی كه به مشهد مقدس سفر می كنند، زیارت بارگاه منور رضوی است.
وی اظهار داشت: بر طبق سند چشم انداز 20 ساله كشور باید در افق 1404 جمعیت سالانه زائران مشهد به 40 میلیون نفر برسد كه از این تعداد باید هشت میلیون نفر زائر خارجی باشند.
فروزان اشاره كرد: این در شرایطی است كه در پارسال 31.5 میلیون زائر و در 9 ماه امسال 27.3 میلیون زائر وارد مشهد شدند كه از این تعداد سه میلیون نفر زائر خارجی بودند.
وی گفت: یك میلیون و 500 هزار اثر تاریخی در خراسان رضوی وجود دارد كه تابحال كمتر از هزار و 500 اثر به ثبت ملی یا جهانی رسیده است، همین طور 86 مسیر گردشگری به سمت مشهد وجود دارد كه هنوز همه این مسیرها احیا و مورد استفاده توریست قرار نگرفته است.
وی بیان كرد: 55 درصد از اقامتگاه های رسمی كشور شامل هتل و مسافرخانه در مشهد قرار گرفته و همین طور 320 هزار تختخواب برای مسافر در این شهر موجود است، مدت اقامت زائر در روزهای اوج مسافر در مشهد 3.5 شبانه روز است و در دیگر ایام فقط 30 درصد از ظرفیت اقامتگاه های مشهد تكمیل میگردد.
فروزان با اشاره به تلاش مسئولان استان برای توزیع یكنواخت زائر در طول سال در مشهد اظهار داشت: دو ماه مرداد و شهریور اوج حضور زائر در مشهد است كه با اجرای طرح خدمات رسانی 'مبدا تا مبدا' امسال حضور زائر در ایام غیر از دو ماه یاد شده بیشتر از سالهای گذشته بود.
مدیر كل هماهنگی امور رفاهی استانداری خراسان رضوی اظهار داشت: مدت زمان بسیار از فعالیت این استان در حوزه گردشگری سلامت نمی گذرد، در این راستا كارگروه جدیدی شكل گرفته است، 15 شركت گردشگری سلامت و 15 بیمارستان مجوز فعالیت گرفتند، هفت شركت گردشگری سلامت در حال گرفتن مجوز هستند.
فروزان گفت: حالا روزانه 500 تا 600 ویزا در فرودگاه مشهد برای زائران خارجی صادر میگردد كه این مهم رشد مطلوبی دارد، هر زائر خارجی كه به مشهد مقدس سفر می كند، در مدت اقامت خود به صورت متوسط هزار دلار هزینه می كند كه درآمد حاصل از آن معادل صادرات 30 بشكه نفت می باشد.
وی با اشاره به اینكه بودجه زیارت خراسان رضوی از سال 1395 قطع شده است، اضافه كرد: طی سالهای گذشته استاندار وقت از محل اعتبارات تملك دارایی بخشی را برای بودجه زیارت در نظر می گرفت.
* ضعف زیرساختی گردشگری در صنعت هوایی
مدیر كل فرودگاه های خراسان رضوی باز اظهار داشت: طی سالهای گذشته تغییرات كمی و كیفی را در فرودگاه مشهد در دستور كار قرار دادیم به صورتی كه در نتیجه این تحولات طی چهار پارسال ورودی مسافر به مشهد از راه فرودگاه از 6 میلیون و 700 هزار نفر به 10 میلیون و 600 هزار نفر رسید.
محمد باقر قاسم زاده گفت: در پارسال تعداد مسافر پروازهای خارجی در فرودگاه مشهد یك میلیون و 700 هزار نفر بود كه از این تعداد 850 هزار مسافر ورودی به مشهد از هموطنان بودند كه از كشورهای دیگر به مشهد سفر كردند.
وی بیان كرد: الان افزودن 10 هزار مترمربع فضا به پایانه پروازهای داخلی مشهد در حال انجام می باشد كه با اتمام آن وسعت این فضا به 50 هزار مترمربع خواهد رسید.
وی با اشاره به اینكه پیشرفت عملیات اجرایی در توسعه فضای پایانه پروازهای خارجی كند است، اضافه كرد: شركت خارجی كه قبلا مسئولیت اجرای این پروژه را برعهده گرفته بود، به سبب تحریم ها دیگر قادر به فعالیت نیست اما چاره جدیدی در دستور كار قرار گرفته كه با اجرایی شدن آن در مجموع 20 هزار مترمربع فضا به فضای پابانه پروازهای خارجی فرودگاه اضافه میگردد.
* تنوع و تكثر فرهنگی مشهد، نقطه قوت گردشگری
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد باز در این نشست اظهار داشت: یكی از فعالیت های دولت تدبیر و امید زمینه سازی برای اجماع گفتمانی در چارچوب ترویج فرهنگ گفت و گو است تا رویدادهای فرهنگی مبتنی بر تنوع و تكثر فرهنگی نقاط مختلف كشور در حوزه گردشگری موثر واقع شود.
محمد جواد استادی گفت: ایران بخصوص مشهد مقدس از تنوع و تكثر فرهنگی بسیار برخوردار می باشد كه خود به تنهایی یك نقطه قوت برای توسعه گردشگری به حساب می آید و می توان با رویدادسازی از این تنوع و تكثر بهره گرفت اما در این حوزه كمتر فعالیتی صورت گرفته است.
وی بیان كرد: شهرهای بسیار مبتنی بر گردشگری در كشور وجود دارند كه همچون آنها شهر مشهد و اتكای آن به گردشگری زیارت است پس در امتداد توسعه فرهنگی مبتنی بر زیارت در شهر مشهد توجه بیشتر و برنامه ریزی دقیق تر صورت گیرد تا این اقدامات در حوزه گردشگری موثر واقع گردد.
* سهم اثرگذاری حضور زائر در اقتصاد مشهد مشخص نیست
رئیس كمیسیون توسعه تجارت اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و كشاورزی خراسان رضوی باز در این نشست اظهار داشت: یكی از عقب ماندگی های حوزه گردشگری زیارت در مشهد، عدم محاسبه تاثیر توسعه اقتصادی حضور زائر در این شهر بوده است.
محمد حسین روشنك گفت: تابحال تعریفی برای اقتصاد گردشگری در مشهد كه مسافر محور آن باشد و محاسبه اینكه حضور زائر یا مسافر در مشهد چه سهمی از درآمدهای شهری و زیرساخت های توسعه دارد، انجام نشده است.
وی اضافه كرد: گفته میگردد مشهد سالانه 30 میلیون زائر دارد اما تابحال مطالعه ای پیرامون اثر توسعه این زائر بر اقتصاد استان و منطقه انجام نگرفته كه این یك نقیصه در حوزه گردشگری می باشد.
عضو هیات رئیسه خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی باز در این نشست اظهار داشت: در حوزه اقتصاد بخصوص اقتصاد گردشگری به درك مشترك نرسیده ایم و پراكنده كاریها در این حوزه موجب كاهش درآمد صنعت گردشگری شده است.
محسن شركا اضافه كرد: اگر با درك مشترك از مسائل اقتصادی و معیشتی مردم مشهد بتوان مشكلات آنها را حل كرد، می توان انتظار داشت فرهنگ میزبانی از زائران در این شهر ارتقا یابد.
* با بهانه تراشی های مختلف سرمایه گذار را از مشهد فراری دادیم
عضو شورای شهر مشهد باز در این نشست اظهار داشت: بر طبق آمار موجود میزان هزینه توریستهایی كه به كشور های همسایه ایران سفر می كنند، به مراتب بیشتر از زائران مشهد است.
شهناز رمارم گفت: در سال 2017 درآمد گردشگری شهر دبی كه فقط چهار ماه در سال می تواند پذیرای توریست باشد و جاذبه های تاریخی ندارد، 30 میلیارد دلار بود اما درآمد گردشگری مشهد در این سال 10 هزار میلیارد تومان بود.
وی بیان كرد: یكی از دلایلی كه درآمد گردشگری در شهرهایی مانند دبی بیشتر از مشهد است، نحوه مدیریت اقتصادی و گردشگری می باشد به نحوی كه به معنای واقعی به مشاركت بخش خصوصی در سرمایه گذاری اهمیت می دهند و شرایط را برای آن تسهیل می كنند.
نایب رئیس كمیسیون حمل و نقل و ترافیك شورای شهر مشهد اظهار داشت: این در شرایطی است كه ما در مشهد به عناوین و بهانه های مختلف سرمایه گذار بخش خصوصی را فراری می دهیم.
رمارم با اشاره به اینكه میزان ماندگاری زائر در مشهد به 3.5 شبانه روز كاهش یافته است، اضافه كرد: بر طبق سند چشم انداز باید تا سال 1400 حدود 400 هتل چهار یا پنج ستاره در مشهد ساخته شود اما تا آخر سال 96 فقط 30 هتل به این شهر افزوده شده است.
وی بیان كرد: با بهانه تراشی های مختلف به سرمایه گذاران اجازه فعالیت در شهر را ندادیم، حتی سرمایه گذاران برای ستاندن مجوز تغییر كاربری از شهرداری مشكل دارند، با این سخت گیری ها نمی توانیم مشاركت بخش خصوصی را در توسعه زیرساخت های گردشگری در مشهد جلب نماییم.
رمارم اشاره كرد: باید در سطح كلان كشور تصمیمات جدی گرفته شود تا از رفتارهایی كه هویت مشهد را خدشه دار می كند و مانع توسعه آن می شود، جلوگیری شود.
پنجمین اجلاس ملی میزبانی ایران اسلامی اسفند ماه امسال در مشهد برگزار می گردد.
7489 / 6053
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب